Τι είναι η λεπτοσπείρωση και πώς μεταδίδεται

Η λεπτοσπείρωση (λοιμώδης ίκτερος ή νόσος της Στουτγάρδης ή νόσος του Weil) είναι μια επικίνδυνη ασθένεια που προσβάλλει τα ζώα και τον άνθρωπο. Η νόσος αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για την υγεία του πληθυσμού σε ολόκληρο τον κόσμο. Αν και συχνά η λεπτοσπείρωση θεωρείται ακίνδυνη, η επίδρασή της μπορεί να είναι σοβαρή και να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο, ειδικά σε ευάλωτες ομάδες όπως τα νεογνά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με υποκείμενα προβλήματα υγείας. Παρόλο που σε πολλές περιπτώσεις η λεπτοσπείρωση αντιμετωπίζεται με σχετική ευκολία στο σπίτι, ενδέχεται να απαιτηθεί ιατρική παρέμβαση σε περιπτώσεις σοβαρών επιπλοκών ή όταν προσβάλει ευαίσθητες ομάδες. Παρακάτω, θα ερευνήσουμε σε βάθος τη λεπτοσπείρωση, αναλύοντας τα συμπτώματα της, τις μεθόδους μετάδοσης της και τις προληπτικές μεθόδους για τη μείωση του κινδύνου μόλυνσης και διάδοσης της.

Όσα αξίζει να γνωρίζετε για τη λεπτοσπείρωση

Η λεπτοσπείρωση είναι μικροβιακή λοίμωξη η οποία παρατηρείται σε ανθρώπους και ζώα και προκαλείται από τον μικροοργανισμό που ονομάζεται λεπτόσπειρα (Leptospira spp). Η νόσος χαρακτηρίσθηκε για πρώτη φορά από τον Weil το 1886 στη Γερμανία. Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, το  υγρό περιβάλλον και η παρουσία οργανικών υλικών συντελούν στην παρατεταμένη επιβίωση του μικροβίου. Η ασθένεια οφείλεται α) στα βακτήρια του γένους της λεπτόσπειρας (Leptospira icterohaemorrhagiae) που προκαλούν ίκτερο και καταστροφή του συκωτιού και β) στις λεπτόσπειρες canicola που προκαλούν χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Στο γένος Leptospira, κατά την κλασσική ταξινόμηση, ανήκουν 2 είδη, η L. interrogans και η L. Biflexa. Ωστόσο, μόνο η πρώτη θεωρείται παθογόνος για τον άνθρωπο. Οι λεπτόσπειρες είναι αερόβια νηματοειδή βακτηρίδια, τα οποία έχουν σχήμα σπείρας με αγκιστρωτά άκρα μήκους 6-20 μm. Τέλος, η λετποσπείρωση θεωρείται ότι έχει την ευρύτερη γεωγραφική εξάπλωση μεταξύ νοσημάτων που μεταδίδονται από τα ζώα σε ανθρώπους.

Πώς μεταδίδεται η λεπτοσπείρωση

Η μετάδοση στον άνθρωπο γίνεται συνήθως μέσω της κατανάλωσης νερού μολυσμένου από ούρα ζώων που μεταφέρουν λεπτόσπειρες. To βακτήριο αυτό ζει κυρίως στα νεφρά και αποβάλλεται με τα ούρα των ζώων που νόσησαν και μεταβλήθηκαν σε φορείς. Αυτή η διαδικασία αποβολής μπορεί να διαρκέσει για μήνες ή και για χρόνια. Η λεπτοσπείρωση προσβάλλει συχνότερα άτομα που μένουν σε αγροτικές περιοχές ενώ συχνές πηγές μόλυνσης είναι τα τρωκτικά, τα θηλαστικά του δάσους, οι σκύλοι, οι γάτες, πουλιά, ψάρια, αμφίβια και ερπετά. Η λεπτόσπειρα εισέρχεται στον οργανισμό μέσω του στόματος, της μύτης, του επιπεφυκότα ή μέσω των μικροτραυματισμών του δέρματος. Ο χρόνος επώασης δεν ξεπερνά τις 20 ημέρες ενώ μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι εξαιρετικό σπάνια αλλά είναι δυνατό να συμβεί μέσω της σεξουαλικής επαφής και του θηλασμού. Υπολογίζεται ότι επτά έως δέκα εκατομμύρια άνθρωποι προσβάλλονται από λεπτοσπείρωση κάθε χρόνο, αν και ο αριθμός θανάτων δεν είναι γνωστός. Όσο για την Ελλάδα, καταγράφονται περίπου 20 κρούσματα ετησίως. Αξίζει να αναφερθεί πως η  λεπτοσπείρωση είναι μια νόσος που προβάλλει περισσότερο τους άνδρες από τις γυναίκες και εμφανίζεται κυρίως σε αγροτικές περιοχές. Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, περισσότερο κινδυνεύουν οι απασχολούμενοι στην ύπαιθρο, σε κτηνοτροφικές μονάδες, σε αποκομιδή σκουπιδιών, σε αποχετεύσεις και όσοι κάνουν δραστηριότητες σε ποτάμια και λίμνες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ασθένειας

Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι πως η λεπτοσπείρωση σε κάποιες περιπτώσεις είναι ασυμπτωματική ενώ σε άλλες μπορεί να παρουσιάζει διάφορα συμπτώματα. Τα συμπτώματα αρχίζουν μετά τη δεύτερη εβδομάδα και συνήθως αυτά είναι ρίγη, πυρετός, κεφαλαλγία και μυϊκός πόνος. Η ασθένεια εξελίσσεται σε βαρύ σηψαιμικό νόσημα που καταλήγει σε ηπατονεφρικό σύνδρομο. Η νόσος του Weil είναι η σοβαρότερη μορφή της λοίμωξης και μπορεί να καταλήξει μέχρι και στο θάνατο, αν η διάγνωση καθυστερήσει.

Ποια είναι όμως τα πιο συνήθη συμπτώματα που εκδηλώνονται από τη λεπτοσπείρωση; Στο αρχικό στάδιο, η κλινική εικόνα είναι παρόμοια με αυτήν της γριπώδους συνδρομής ενώ η ικτερική μορφή της νόσου συνήθως χαρακτηρίζεται από υψηλό πυρετό, κεφαλαλγία, μυαλγίες, ρίγος, ανορεξία, αιμορραγία, επιπεφυκίτιδα, ναυτία, εμετούς και κοιλιακό πόνο. Στο τρίτο στάδιο, βρίσκεται η σπληνομεγαλία, η ηπατομεγαλία, ο ίκτερος και η νεφρική ανεπάρκεια. Τα ζωτικά όργανα που προσβάλλονται από τη λεπτόσπειρα είναι η καρδιά, τα νεφρά, τα μάτια, οι πνεύμονες, το νευρικό σύστημα καθώς και το δέρμα.

Πώς γίνεται η διάγνωση της ασθένειας

Η λεπτοσπείρωση είναι μια νόσος που η διάγνωση της είναι πιθανό να καθυστερήσει καθώς τα συμπτώματα της συνδέονται και με άλλες νόσους. Ο κατάλληλος γιατρός για να απευθυνθείτε, αν παρατηρήσετε τα παραπάνω συμπτώματα, είναι ο παθολόγος. Συνήθως, ο ασθενής υποβάλλεται, μετά από σύσταση του γιατρού, σε πλήρη αιματολογικό έλεγχο, σε γενική εξέταση ούρων καθώς και σε ακτινογραφία θώρακος.

Πώς να αντιμετωπίσετε τη λεπτοσπείρωση

Για τη θεραπεία της λεπτοσπείρωσης είναι απαραίτητη η ιατρική παρακολούθηση του ασθενούς και η αντιμετώπιση της νόσου, σύμφωνα με τις οδηγίες του επιστήμονα. Τις περισσότερες φορές χορηγούνται αντιβιοτικά (όπως η πενικιλίνη, η αµοξυκιλλίνη, η αµπικιλλίνη κ.α.) αλλά και βιταμίνες. Για περιπτώσεις αφυδάτωσης, υπότασης, αιμορραγίας ή άλλων συμπτωμάτων θα πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό σας και να τον συμβουλευτείτε ενώ δεν είναι απίθανη η διακομιδή σε νοσοκομείο.

Για να μειώσετε σημαντικά τις πιθανότητες να πάθετε λεπτοσπείρωση θα πρέπει να αποφεύγετε το κολύμπι σε πισίνες με λιμνάζοντα νερά ή ρυάκια ή ποτάμια ή λίμνες όπου υπάρχουν ποντίκια και η ροή του νερού δεν είναι μεγάλη. Τα ούρα των αδέσποτων ζώων είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα, γι’ αυτό και πρέπει να πλένουμε σχολαστικά τα χέρια αλλά και τα φρούτα και τα λαχανικά που καταναλώνουμε.

Κλείνοντας, αξίζει να μοιραστούμε μερικές συμβουλές για τη χρήση των αντιβιοτικών που είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματικότητα τους και τον περιορισμό του κινδύνου ανάπτυξης ανθεκτικότητας σ’ αυτά από τον ασθενή. Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά αναπτύσσεται όταν τα βακτήρια γίνονται ανθεκτικά στη δράση των αντιβιοτικών και συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται, παρά τη θεραπευτική αγωγή. Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά είναι ένας σοβαρός παράγοντας που καθιστά δυσκολότερη ή ακόμη και ανέφικτη τη θεραπεία μολυσματικών ασθενειών.

Είναι σημαντικό να λαμβάνετε τα αντιβιοτικά μόνο όταν τα χρειάζεστε και φυσικά μόνο όταν σας τα προτείνει ο γιατρός για βακτηριακή λοίμωξη. Το ίδιο ισχύει και για την ποσότητα του φαρμάκου αλλά και για το χρονικό διάστημα που συνιστά ο ειδικός. Σε καμία περίπτωση, μη λάβετε αντιβιοτικά που δεν σας έχουν συνταγογραφηθεί από κάποιον τρίτο και μην μοιράσετε τα αντιβιοτικά σας με κάποιον τρίτο που δεν του έχουν συνταγογραφηθεί. Μην χρησιμοποιείτε ληγμένα αντιβιοτικά και φυσικά ενημερώστε τον γιατρό σας για οποιαδήποτε παρενέργεια.

Βρείτε τα καλύτερα brands σε καλλυντικά, φαρμακευτικά σκευάσματα, κρέμες και άλλα προϊόντα στο πληρέστερο online φαρμακείο του DPharmacy.